خبرگزاری مهر، ولی دیروز در گزارشی مفصل از وضعیت روستاهایی که بهدلیل آبگیری سد گتوند متروکه شدهاند و مشکلات ساکنان روستاهای در همسایگی سد گتوند منتشر کرد. براساس این گزارش، 41روستا در استان خوزستان همزمان با احداث سد گتوند متروک شده و صدها روستایی خانهها، مزارع و مراتعشان را ترک کردند تا این مناطق در اختیار پروژه ساخت سد گتوند علیا قرار بگیرد و روستاها و مزارعشان زیر دریاچه این سد مدفون شود.
به گزارش مهر، سهم روستاییانی که قرار بود از پروژه ساخت سد بهرهمند شوند، کوچ اجباری از روستا به حاشیه شهرها، آوارگی، از دست دادن زمینهای کشاورزی و در نهایت فقر و بیکاری بوده است. این گزارش میافزاید: وقتی از 16سال پیش عملیات ساخت سد گتوند در استان خوزستان بهعنوان پر هزینهترین و بزرگترین پروژه سدسازی در ایران آغاز شد، اهالی 41روستا که قرار بود در آب دریاچه سد غرق شوند، نمیدانستند چند سال بعد باید همه زندگی خود را در روستا بگذارند و از آنجا بروند به جایی که دیگر نه میتوانند زمین کشاورزی داشته باشند نه چراگاهی برای دام. سال 92نیز برای افتتاح سد به تعدادی از روستاییان گفتند، براساس قانون باید برای انجام این پروژه ملی با شرکت آب و نیرو بهعنوان سازنده سد گتوند در خوزستان همکاری کنند و از روستاهای خود خارج شوند تا آب سد، خانه آنها را پر کند. براساس این گزارش، از این روستاها 18روستا در شهرستان مسجدسلیمان به زیر آب رفته که 9روستای آن در حریم سد قرار دارد و باید تخلیه و سپس در آب غرق شوند. همچنین 14روستا در منطقه لالی قرار داشت که 11روستای آن در بخش آب ماهیک بود و بسیاری از آنها به زیر آب رفتهاند. همچنین برخی از این روستاها عشایرنشین بودند. بنابراین جمعاً 41روستا تحتالشعاع سد گتوند قرار گرفت.
برخی از ساکنان 41روستا که مالک زمین یا خانهای بودند که بود و نبودش چندان تفاوتی نداشت همین مبلغ را گرفتند و رفتند و آنهایی هم که توان مقابله با وزارت نیرو و شرکت تابعه آن یعنی آب و نیرو را نداشتند، به همین مبلغ راضی شده و خانههایشان را در اختیار این پروژه ملی قرار دادند و آب، خانهها و مزارعشان را برد و از آن روستاها اکنون هیچچیزی باقی نمانده است. اکنون حاشیه شهری مثل اهواز درست در بام شهر، خانههایی وجود دارد که ساکنانش را همین کشاورزان و دامداران روستاهای غرق شده در دریاچه سدگتوند تشکیل میدهند. براساس این گزارش، آشفتگی حلبیآباد اهواز پس از آبگیری مراحل بعدی سد، به حاشیه شوشتر و دزفول هم کشیده شده است. اما وقتی اوضاع و احوال این عده از روستاییان مهاجر به گوش اهالی دیگر رسید آنها از ترک کردن روستاهای خود در پابرافتو، چاله تاک و پرنوشته خودداری کردند.
اهالی روستا که زمینها و خانههایشان را نفروخته بودند مثلا در روستای چالهتاک ناگهان متوجه شدند آب به درون خانهشان نفوذ پیدا کرده است و پس از آن از ترس آنکه مبادا در آب دریاچه سد گتوند غرق شوند روستایشان را تخلیه کردهاند.خانواده محمدی که یکی از ساکنان روستای پرشوشتری بودند درختان میوه و 5 هکتار از زمینهای کشاورزی و 100 راس گوسفند، بز و گاو و خانههای سنگیشان را رها کردند و به شهرک 7شهیدان پناه بردند. کارشناسانی که وظیفه قیمتگذاری املاک روستاییان را بر عهده داشتند به خانواده محمدی گفته بودند زمینهای آنها متری 700تومان قیمت دارد. آنها هم این پول را نگرفتند و از روستا بیرون آمدند. محمدرضا منجزی، رئیس شورای روستای پرشوشتری همسایه آنهاست او به خبرنگار مهر میگوید: اوضاع من بهتر از بقیه است حداقل توانستهام وام بگیرم و خانهای اجاره کنم. چون زمینهای من را متری 600تومان میخواستند بخرند و من راضی نشدم این پول را بگیرم و گفتم به جایش زمین بدهید پولش را میخواهم چکار کنم.
او میگوید که از سال پیش تا به حال بهدلیل کوچ اجباری اهالی روستاهای منطقه آب ماهیک و شهرستان لالی که جزو آخرین روستاهای تخلیه شده برای تبدیل به دریاچه سد گتوند بودهاند، زمینهای اطراف بهشدت افزایش نرخ داشته وگرنه زمینهای کشاورزی 7شهیدان تا سال پیش متری 2هزار تومان بود اما الان 5برابر شده است.
اهالی 7شهیدان همه آوارگان روستاهای غرقشده در آب سد گتوند نیستند، برخی دیگر از اهالی این روستاها که ساکن روستای گلزاری و پابرافتو بودند، سال گذشته، اخطارهای مسئولان سد را نشنیده گرفتند و در روستا ماندند تا محصولات کشاورزیشان را برداشت کنند اما آب روستا را قطع کردند، در مدرسه و خانه بهداشت را بستند و سیمهای برق را جمع کردند تا اهالی جانشان به لبشان برسد و گلزاری را ترک کنند. آب سطح زمینهای کشاورزی را گرفت و اهالی دامشان را فروختند و روستا را با خانههایش، مراتع، قبرستان و شیرهای سنگی و تاریخی که از گذشتهها روی سنگ قبر مردان بزرگ روستا قرار داده بودند، تنها گذاشتند.
مسئولان شرکت آب و نیرو که متوجه شدند آنها به حق و حقوق خود آگاه شدهاند و هر بار با اعتراض و رسانهای کردن این موضوع سعی دارند حقوق خود را مطالبه کنند، جلساتی گذاشته و به علی یوسفی نماینده آنها گفتند که برای اهالی روستاها شهرک میسازیم اما بعدها این وعده منتفی شد. چون ساخت یک شهرک برای جمعیت روستاییان هزینه بر بود به همین دلیل برای رفع اختلاف 2گروه روستاییان و شرکت آب و نیرو بر سر قیمتگذاری خانهها، کارشناسی از دادگستری شهرستان لالی به نام طهماسب جعفری درنظر گرفته شد و او نه قیمت متری 600تومان را قبول کرد و نه قیمت متری 6000تومانی که روستاییان مطالبه کرده بودند بلکه با بررسیهای بیشتر روی زمینها، آنها را متری 4000تومان قیمت گذاشت. این مبلغ توسط روستاییان پذیرفته شده بود اما از آنجا که بیشتر اهالی روستاهای دیگر با قیمتی کمتر راضی به تخلیه روستا شده بودند، بازهم پرداخت این خسارت برای شرکت آب و نیرو گران بهنظر میرسید.
با این حال برخی از اهالی روستاهایی مانند گلزاری، پابرافتو، سربیشه، کاورا، تنگ هلیل، چالناک و چم لوند که رویهمرفته 208خانوار میشوند، بدون گرفتن پولی بابت زمین و خانه هایشان به مناطق دیگری ازجمله مسجد سلیمان، گتوند و یا به منطقهای دورافتاده مهاجرت کردهاند که در نامههای اداری به آن شهرک شهید محمدی میگویند اما چون سالها پیش سیل خانه روستاییان را خراب کرد و آنها دوباره خانه خود را ساختند به آن ظلم آباد گفتند یعنی یک آبادی که به آن ظلم شد!
علی یوسفی نماینده مردم روستاهای غرق شده در آب سد گتوند است که با تعدادی دیگر از اهالی روستاهای شهرستان لالی به مسجد سلیمان رفته است. روستاییان آب ماهیک و لالی هنوز هم از این وضع گلایه دارند و به نمایندگی از همه اهالی روستانشین و عشایر 41روستای مدفون زیر آب سد در نامهای خطاب به مسئولان سد گتوند نوشتهاند: ما دامداران و کشاورزانی هستیم که در غیرت و عزتمان بیکاری معنا ندارد. اکنون که همه زندگیمان را گرفتید، پولش را نمیخواهیم، زمین بدهید کار کنیم.